MOTOR NÖRON NEDİR?

Vücudumuzda istemli hareketleri yaptıran sistemin (piramidal sistem) 2 grup sinir hücresine Motor nöron denir.

Beynimizin  Motor merkezinde (Motor alan, Brodman 44. Alanı, girus presentralis) oluşan elektriksel uyarılar, omuriliğe kadar 1.Motor nöron (alfa motor nöron) denilen sinir hücresi tarafından iletilir. Beyin korteksinden omuriliğe kadar gelen bölümdeki sinir hücrelerine birinci motor nöron (üst motor nöron)  denir.

Omurilikte ön boynuz denilen bölgede  ikinci motor nöron (alt motor nöron) başlar. 1 ve 2. motor nöron arasındaki elektriksel uyarı geçişi, Sinaps adı verilen boşlukta kimyasal işlemler ile gerçekleşir.Sinaps boşluğundan 2. motor nörona iletilen elektriksel uyarı, omurilikten çıktıktan sonra omur aralığında bulunan spinal ganglion (sinir düğümü)  içinden geçer. İlgili kas grubuna kadar iletilir. Bu elektriksel uyarı ile kaslarımız çalışır.Birinci ve/veya ikinci motor nöronu etkileyen hastalıklara genel olarak Motor Nöron Hastalığı (Motor Neuron Disease) denir.

ALS, bir motor nöron hastalığıdır. Hem üst hem de alt motor nöron tutulumu olur. Genellikle her iki isim de aynı anlamda kullanılmakla birlikte her motor nöron hastalığı ALS değildir!


ALS,  bu sinirleri etkileyen hastalıklardan sadece birisidir. Örneğin ALS hastalığı 1+2 motor nöronları etkiler. Ailesel ALS de  motor nöron içerisinde nedeni bilinmeyen bir şekilde SOD 1 enzim bozukluğu vardır. (bilebildiğimiz nedenlerden sadece bir tanesi) Son zamanlarda sporadik ALS hastalarında da kompleks mutasyonlar bulunmuştur.  Ayrıca ALS de motor nöron ölümünden  astrosit (oligodendrosit) hücreleri de sorumlu tutulmaktadır.

Ön boynuz

Ön boynuz, omuriliğin ön bölgesindeki gri maddedir . Anterior, latincede "ön"  anlamındadır. Omurilik kesitlerinde bir boynuz gibi göründüğü için ön boynuz olarak adlandırılır. 

Ön boynuz, iskelet kaslarını uyaran ve sonuç olarak vücudumuzda harekete neden olan alfa motor nöronların hücre gövdelerini içerir. Aynı zamanda yerel bağlantılardan sorumlu nöronları ve kas iğciği hassasiyetini düzenlemeye yardımcı olan gama motor nöronlarını içerir.

Ön gri boynuz nerededir?

Ön gri boynuz, omuriliğin öne bakan tarafında bulunur.

Ön boynuzdan ne tür bir elektriksel uyarı geçer?

Ön boynuz motor nöronlardan oluşur, bu nedenle hareket sinyalini taşır. 

Ön boynuz hastalığı nedir?

Ön boynuz hastalığı, omuriliğin ön boynuzunu etkileyen bir dizi tıbbi bozukluktan biridir. Ön boynuz hastalıkları arasında spinal müsküler atrofi, çocuk felci ve amyotrofik lateral skleroz (beyzbol oyuncusundan sonra Lou Gehrig Hastalığı olarak da bilinen ALS) bulunur. Aynı hastalık ünlü teorik fizikçi Stephen Hawking'i de etkilemişti .

Ön boynuzun işlevi nedir?

Ön gri sütun, iskelet kaslarını etkileyen motor nöronları içerir. Görevi, iskelet kaslarımıza hareket emri vermektir.

PLS (primer lateral skleroz)  ise sadece 1 motor nöronu etkiler. 
PMA  (Progresif Müsküler Atrofi)  ise sadece 2.Motor nöronuetkiler. 
SMA (Spinal müsküler Atrofi) hastalığında, 1 ve 2 motor nöron içerisinde doğuştan enzim üretme eksikliği vardır. Genetik bir hastalıktır.
Bunların dışında motor nöron sistemini etkileyen pek çok hastalık daha vardır.
http://neuromuscular.wustl.edu/motor.html
Dr. Alper Kaya