P E G (PERKUTAN ENDOSKOPİK GASTROSTOMİ ) NEDİR?

PEG, ağız yoluyla  gıda alamayan hastaların beslenmesini  sağlamak amacıyla karın duvarından geçirilen esnek  bir  tüpün  mideye yerleştirilmesi işlemidir. Bu uygulama katı-sıvı gıdaların ve/veya ilaçların yemek borusundan geçmeksizin  doğrudan mideye ulaşmasını sağlar. Bu  yöntem  özellikle  uzun  süre  yoğun bakım servislerinde  yatan,  herhangi bir  sebepten dolayı  yutma  refleksi kaybolmuş olan hastaların  beslenmesi için uygundur.

PEG NASIL  UYGULANIR?

Doktorunuz  endoskopi sırasında lokal  anestezi altında karın  cildinde yapacağı  küçük  bir  kesiden  geçireceği  tel ve endoskop yardımıyla  karın derinizden  midenize ulaşan bir delik oluştur ve  daha sonra  bu  delikten  geçireceği  beslenme  tüpünü  midenize yerleştirir.  İşlem  öncesinde hastalara  sakinleştirici, lokal anestetik ve antibiyotik verilir. Hasta aynı  gün  evine  gönderilebilir.
PEG  den  bir gün sonra  PEG tüpünden büyük bir şırınga veya mekanik bir pompa  yardımıyla  verilen sıvı besinlerle beslenmeye başlanır.  PEG  hastanın  ağızdan beslenmesine engel değildir ancak doktorunuz bazı tıbbi durumlarda ağızdan  beslenmenize  sınırlama  getirebilir.

PEG  DEN  KİMLER  YARARLANABİLİR?

Yutma güçlüğü çeken
İştah problemleri olan
Ağızdan yeteri kadar beslenmeyen  hastalar PEG’den faydalanabilir.

PEG  BAKIMI  NASIL  YAPILIR?

İlk pansuman değişimi PEG yerleştirilmesinin ertesi sabahı uygulanmalıdır. Stoma kanalında granülasyon oluşana kadar (genellikle 1-7 gün) steril pansumanın her gün değiştirilmesi ve lokal dezenfeksiyon sağlanması tavsiye edilir.

İlk yara iyileşmesinden sonra, 2-3 günde bir yara temizlenmeli ve pansuman uygulanmalıdır. Yaranın etrafına basit bir flasterle pansuman uygulamak mümkündür. İlk yara iyileşmesinden sonra (PEG takılmasından 1-2 hafta sonra) sabun ve suyla yıkama ya da duş alma mümkündür; yıkanmadan önce pansumanlar mutlaka çıkarılmalı, bölge yıkanarak sabundan arıtılmalı ve yeni bir pansuman uygulanmadan önce tüp iyice kurutulmalıdır.

Tüp yoluyla besin ya da ilaç verilmesinden sonra, tüp yaklaşık 40 ml içme suyu ya da karbonatsız maden suyu püskürtülerek (flush) yıkanmalıdır.

PEG   UYGULAMASININ YAN ETKİLERİ NELERDİR?

PEG’e bağlı olası komplikasyonları şöyle sıralanabilir;
PEG kitinin yerleştirildiği bölgede ağrı
Mide içeriğinin tüpün kenarından sızması
Tüpün yerleşiminde ve çalışmasında bozukluk
PEG kitinin enfeksiyonu
Aspirasyon (mide içeriğinin akciğerlere kaçması)
Kanama ve  mide veya  barsak duvarında  yırtılma

PEG  TÜPÜ  NEKADAR  SÜRE KALABİLİR?

PEG tüpleri aylarca dayanabilir. Ancak bazen zaman tüpte oluşabilecek deformasyonlar yüzünden değiştirilmeleri gerekebilir. Doktorunuz anestezi olmadan da tüpü kolaylıkla çıkartıp yenisiyle değiştirebilir. PEG yerleri tüp çıkarıldıktan kısa bir süre sonra kapanır. Bu yüzden kazara yerinden oynamalarda özellikle dikkat edilmelidir

PEG  KULLANIMI  SIRASINDA  YAPILMASI  GEREKENLER

1- Ellerinizi  sabunla  yıkayın.
2- 50 veya  60cc lik  bir  şırınga, besleme solüsyonu (mama)  ve  bir  miktar ılık suyu  temin edin.
3- Hasta  oturur  veya  yarı  yatar  pozisyonda olmalıdır. Bu  şekilde yerleştirilmiş olan hastanın  yanına  oturun.
4- Şırıngayı  PEG  tüpünün ucuna yerleştirin, tüp  üzerindeki kıskacı açın  ve şırıngayı geri çekerek  mide içeriğini  şırınga  işine  çekmeye  çalışın. Şırınga  ile  mideden çektiğiniz  sıvı miktarı  100cc  ve  üzerindeyse  tüple beslemeyi 1 saat  sonrasına  erteleyin.  2 saat  sonrasında aynı işlemi  tekrarladığınızda   hala daha  100cc  ve üzerinde sıvı  çekebiliyorsanız  bu durum  mide boşalımında bir  problem varlığının belirtisi olabileceğinden  doktorunuzu arayın. Mideden çekebildiğiniz  sıvı miktarı 100cc  veya  altındaysa  PEG  tüpünden beslemeye  başlayabilirsiniz.
5- Şırıngaya  30cc  kadar ılık  su çekerek  tüpten  içeri  verin ve şırıngayı  tüpten ayırarak   iyice  çalkaladığınız  hazır besleyici  solüsyonu  veya  kendi  hazırladığınız  sulu  mama veya çorba kıvamındaki  posasız  ve tanesiz   gıdayı  şırıngaya  doldurarak   tüple  beslemeye  başlayın.  Bu  şekilde  bir  beslenme  ile hastalar  her seferinde  yavaş verilmek suretiyle 400cc  kadar sıvı miktarda gıdayı  tolere  edebilirlerse de  bazı  hastalarda  sık  aralıklarla ve  az  miktarda  beslenme  gerekebilir.  Besleme  işlemi  bittikten sonra tekrar 30cc  kadar  ılık  su  vererek tüp içinde  kalan gıdaların temizlenmesini  sağlayın  ve  tüp  üzerindeki  mandalı  sıkarak  tüpü kapatın. Besleyici  solüsyonu  enjektörle  enjekte  eder gibi  verebileceğiniz  gibi özel  üretilmiş olan geniş bir  enjektörün  pompasını  çıkarıp  huni  şeklinde kullanmak  suretiyle de  besleme yapabilirsiniz.  PEG  takılı olan  hastalar  genellikle başka  bir kişi  tarafından beslenmeye  gereksinim  duyarlarsa da  sağlık durumları  elverişli olan hastalar  yukarıdaki  kuralları  uygulayarak  kendi kendilerini  besleyebilirler.

PEG Püf Noktaları

1. PEG  yeri kızarıklık ve yanma hissi var ama iltihabî akıntı görünmüyorsa, muhtemelen mide asidine bağlı olarak meydana gelmektedir. Sabunlu su ile PEG civarını günde 2 kez temizleyin. Bepanten plus merhem kullanın.
2. Tüp tıkalı veya yavaş gidiyorsa tüpün içine biraz kola dökün, tıpasını kapatıp gece bekletin.
3. Tüp cidarında siyah lekeler varsa mantar üremiş olabilir. Aslında mantarlar mide asidinde yaşayamazlar ve bu nedenle ciddi bir sorun oluşturmaz. Ancak tüpte koku ve pis görünüm yapar. Bunu temizlemek çok zor oluyor. Gerekiyor ise tüp değişimi iyi olur.
4. Tüp yerinden çıkarsa, deliği gazlı bez tamponla kapatıp flasterleyin. Ciddi bir kanama yoksa acil bir durum oluşturmaz. Fakat 12 saat içinde tüp deliği daralmadan tüp değişimi iyi olur.
5. Yeni Peg ameliyatı olanlarda Peg hortumu civarında dikiş reaksiyonu olabilir. Ameliyattan 10 gün sonra dikişler kendisi erimezse alınması gerekmektedir.
6. Hangi mamayı kullanıyorsanız firmayı arayın, mama hemşiresi göndersinler. Hastanın yaşına kilosuna göre size ne kadar mama vereceğinizi söyleyecek.
7. Hergün düzenli pansuman yapmanız ve her gün mutlaka 360 derece döndürmeniz gerekir yoksa mide duvarına yapışır.
8. Sadece mama ile beslemeyin, her gün çorba ve yemekleri blenderdan çekip verebilirsiniz.
9. Her beslenme sonrası hortumu temizlemek için bir miktar su vermeniz lazım.
10. 6 ay ya da 1 yılda pegin değişmesi lazım ve arada bir soda verirseniz tıkanıklık oluşmaz.
11. Tüm yiyecek ve sıvıları oda sıcaklığında vermelisiniz.
12. Yeni Peg ameliyatı olanlarda Peg hortumu civarında dikiş reaksiyonu olabilir. Ameliyattan 10 gün sonra dikişler kendisi erimezse alınması gerekmektedir.
13. Peg tıkanırsa: Soda, cola ile açabilirsiniz. Açılmazsa, aspire çubuğunun ucunu bir bıçak yardımı ile fırça haline getirip peg'in içine sokun. Bu hareketi aspire çubuğunu kendi etrafında çevirerek peg' in mide içindeki son noktasına kadar devam ettirin. Son noktaya geldiğinde hafif bastırarak çevirmeye devam edin. 
14. 15 günde bir yarım limon suyunu PEG içerisine enjekte edip 1 gece bekletin.
15. PEG üzerindeki mandalı ara sıra aşağı yukarı kaydırıp yerini değiştirin. 
16. Her pansumanda PEG'i kendi etrafında 360 derece yavaşça döndürün.
17.