Elon Musk'ın girişimi Neuralink, X platformunda yaptığı bir paylaşımda bir kişinin beynine bir bilgisayar çipi yerleştirdiğini söyledi, ancak çok az ayrıntı verdi.
Benzer çalışmalar yapan diğer şirketler araştırma sürecinde daha ileride olmasına rağmen tüketicilerin yakın zamanda teknolojiye erişmesi gerçekçi görünmüyor.
Ancak teknoloji işe yararsa, bir gün başka türlü hareket edemeyen veya iletişim kuramayan insanlara fayda sağlayabilir ve sağlık için daha da geniş kapsamlı uygulamalara öncülük edebilir.
İşte beyin implantları hakkında bilinmesi gerekenler.
İnsan beyni implantı nedir?
Araştırmacılar, bir kişinin bir beyin-bilgisayar arayüzü ile sadece düşünce ile bilgisayar veya telefon gibi bir cihazı kontrol edebilecegini söylüyor.
Nasıl çalışıyor?
Doktorlar bu tür implantları beynin yüzeyine veya daha derinlerine yerleştirir.
Neuralink'in ekipmanı yaklaşık bir madeni para büyüklüğünde; Synchron'unki ise beyindeki kan damarlarına giren stent benzeri küçük bir cihaz. Cihazlar, bir kişinin nöronlarının elektriksel aktivitesini gözlemler ve yorumlar. Beyninizden vücudunuzun geri kalanına gönderilen kimyasal olarak (Nörotransmiter) elektriksel uyarılar; kişinin hareket etmesine, nefes almasına, konuşmasına ve yemek yemesine yardımcı olurlar.
Stanford Üniversitesi'nde Beyin Arayüz Laboratuvarı'nı yöneten biyomühendislik ve nöroşirürji profesörü Dr. Paul Nuyujukian, "Bilgisayarlarda son 30-40 yılda kaydedilen gelişmeleri kullanarak, nihayet bu bilginin neye benzeyebileceğine dair tahminler yapmak için matematiksel algoritmalar oluşturmak ve eğitmek için yeterli işlem gücüne sahip olduk ve nihayet bu tahminleri gerçek zamanlı olarak yapacak bilgi işlem gücüne sahibiz" dedi.
Teknoloji henüz çok yeni olmasına rağmen, çalışma, bilim insanlarının 100 yıldan fazla bir süredir anladığı beynin hareketi nasıl kontrol ettiğine dair temel bilime dayanıyor.
Bu teknoloji nasıl çalışıyor?
Daha önceki teknolojilerin bir bilgisayara bağlı olması gerekiyordu. Şirkete göre Neuralinnk'in cihazı kablosuz olarak şarj edilebilen bir pille çalışıyor ve verileri eyleme ve amaca dönüştüren Neuralink uygulamasıyla kablosuz olarak iletişim kurabiliyor. Synchron'un cihazı ise bir bilgisayara bağlı olan bir telemetri ünitesine bağlıdır.
Bu cihazlar nasıl kullanılacak?
İlk amaç, felç geçirmiş veya ALS gibi dejeneratif motor nöron bir hastalığı olan ya da diğer fiziksel sorunları olan bir kişinin implant aracılığıyla telefon, tablet veya bilgisayar gibi harici bir cihazla doğrudan iletişim kurmasına yardımcı olmaktır.
2021 yılında Neuralink, Pager adlı bir maymunlun beynine bu kablosuz cihazlardan iki tane yerleştirdi ve bunun nasıl çalıştığını gösterdi. Cihazlar, Pager'ın düşünceleriyle bir imleci kontrol etmesine ve "zihin pongu" adı verilen bir oyun oynamasına olanak sağladı.
Bu cihazlar ne zaman kullanıma sunulacak?
Nuyujukian, "Bu alanda hiçbir şey bir gecede gerçekleşmiyor" dedi. Kendisi ve diğer akademisyenler on yıllardır bu tür araştırmalar üzerinde çalışıyorlar, ancak teknik yenilikler son beş ila 10 yılda daha fazla sinir mühendisliği şirketinin bu işe girmesiyle hız kazandı.
Ancak, bu gibi cihazların ABD Gıda ve İlaç İdaresi onay sürecinden geçmesi zaman alıyor çünkü "bireysel güvenlik riski yüksek" dedi. Riskler kanama veya enfeksiyonları içerebilir. Bir cihazın, özellikle de bu tür yeni teknolojiler içeren bir cihazın onay alması genellikle 10 ila 20 yıl sürebiliyor.
Nuyujukian yine de teknolojinin gelecekte insanlara yardımcı olacağından emin.
Diğer araştırmalar
29 Ocak 2024'te Elon Musk, Neuralink'in ilk insan implantının başarıyla tamamlandığını duyururken, Çin'in Tsinghua Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Capital Tıp Üniversitesi Xuanwu Hastanesi arasındaki ortak bir çaba da bu alanda önemli kilometre taşlarını açıkladı.
Neuralink, sinir sinyallerini okuyup yazabilen yüksek bant genişliğine sahip, güvenli ve biyouyumlu bir cihaz yaratma misyonunda önemli bir adımı gösteren ilk insan implantının başarıyla tamamlandığını açıkladı. Şirketin yaklaşımı, beyne bir cihaz yerleştirmek için robot destekli bir cerrahi prosedür içeriyor. Çok sayıda esnek elektrot ipliği içeren cihaz, nöral aktiviteyi kaydediyor ve beyin sinyallerini kablosuz olarak bu sinyallerin kodunu çözen bir uygulamaya ileterek kullanıcıların Bluetooth aracılığıyla harici cihazları kontrol etmesine olanak tanıyor.
Bu arada Çinli araştırma ekibi, NEO olarak bilinen kablosuz minimal invaziv beyin-bilgisayar arayüzüne ilişkin klinik çalışmalarında ilerleme kaydettiklerini bildirdi. NEO arayüzü, kafatası ile beyin arasında koruyucu bir zar olan dura mater üzerine yerleştirilen elektrotlarla kafatası içine implante edilmek üzere tasarlanmıştır. Bu yöntemle beyin hücrelerine olası zararın en aza indirilmesi amaçlanıyor. Servikal omurilik yaralanması nedeniyle kuadriplejik olan ve bu arayüzü alan ilk hasta, üç aylık rehabilitasyon eğitiminin ardından gelişmiş motor kontrol ve duyusal tepki gösterdi. Ekip ayrıca ikinci bir hastanede de başarılı bir implantasyon gerçekleştirerek prosedürün tekrarlanabilirliğini göstermiştir.
NEO arayüzü Neuralink'inkinden birkaç yönden farklıdır. Elektrotları serebral dura mater dışına yerleştirir ve güç kaynağı ve sinyal iletimi için yakın alan kablosuz teknolojisini kullanır. Bu tasarım dahili batarya ihtiyacını ortadan kaldırır ve perkütan (ciltaltı) kablolarla ilişkili enfeksiyon riskini azaltır.
Beyin-bilgisayar arayüzleri alanı, özellikle ülke çapında 30'dan fazla deneysel grubun araştırma yürüttüğü Çin'de geleceğin önemli bir endüstrisi olarak kabul görmektedir. Pazar tahminleri, önümüzdeki yıllarda beyin-bilgisayar arayüzleri için hem küresel hem de Çin pazarlarında, sağlık hizmetleri, nöroprotezler ve insan güçlendirme alanlarındaki potansiyel uygulamalardan kaynaklanan önemli bir büyüme olduğunu göstermektedir. Bu ilerleme, teknolojinin ilerletilmesi ve güvenlik ve etkinliğinin sağlanması için devam eden araştırma ve standardizasyon çabalarının önemini vurgulamaktadır.
Sık sorulan sorular
Neuralink teknolojisi ile neler amaçlanmaktadır?
HAREKET KABILIYETINI GERI KAZANDIRMAK
Beyin-bilgisayar arayüzleri protezleri veya dış iskeletleri kontrol etmek için kullanılabilir. Alcaide'ye göre bu kullanım durumu, felçli veya ampütasyonlu kişilerin belirli bir düzeyde hareketlilik ve bağımsızlık kazanmalarını sağlayacaktır.
SÖZEL İLETİŞİMİ OLMAYAN BIREYLER IÇIN ILETIŞIMI GELIŞTIRMEK
Neuralink'in ana odak noktası, konuşamayan veya yazamayan kişilerin sanal bir fareyi, klavyeyi kontrol etmelerine veya düşünce yoluyla mesaj göndermelerine izin vererek başkalarıyla iletişim kurmalarına yardımcı olmaktır.
Örneğin, felçli bir kişi konuşma veya metin sentezi kullanarak bir bilgisayarı veya mobil cihazı manipüle edebilir, internette gezinebilir ve dijital sanat yaratabilir.
NÖROLOJIK DURUMLARI TEDAVI ETMEK
Alcaide, beyin-bilgisayar arayüzlerinin beyin aktivitesini izleyerek epilepsi, bipolar bozukluk, obsesif-kompulsif bozukluk, Alzheimer veya Parkinson hastalığı gibi nörolojik durumlara işaret edebilecek değişiklikleri de tespit edebileceğini söyledi.
Ruh sağlığı semptomlarını izlemek için de kullanılabilirler. Norman, elektrik stimülasyonunun, tek bir bölgeye lokalize olan motor becerilerin aksine beynin tamamına yayılmış olan tükenmişlik, yorgunluk, anksiyete ve depresyon için bir tedavi olarak beyindeki hedeflenen bölgelere verilebileceğini belirtti.
Nörolojik yaralanma ya da hastalığı olan kişiler için beyin-bilgisayar arayüzleri ve nöroprotezler geliştirmek için on yılını harcayan Norman, "Felç, nörolojik bozukluklar ve yaralanmaları tedavi etmek ya da iyileştirmek, dünyayı çok az insanın tedavi edilemez depresyon ya da anksiyete biçimlerine sahip olduğu, önemli ölçüde daha güzel bir yer haline getirebilir" dedi. "Yetkisini kaybetmiş olanlara yetkilerini geri vermek - bu inkar edilemez bir fayda."
BILIŞSEL YETENEKLERI GELIŞTIRMEK
Bu teknoloji aynı zamanda insanların gerçek zamanlı biofeedback ve diğer teknikleri kullanarak beyinlerini eğitmelerini sağlayarak odaklanma, hafıza ve dikkatlerini geliştirmelerine yardımcı olabilir. Musk'ın sözleriyle Link, "bir akıllı saatte görmeyi beklediğiniz tüm sensörlere" sahip bir tür "kafatasınızdaki Fitbit".
"Birdenbire insan beynindeki her nörona ulaşabilseydiniz ve hepsini aynı anda algılayabilseydiniz, bu verilerle gerçekte ne yapardınız?"
Bilmiyoruz," dedi Norman. "Beyinde 80 milyar nöron var ve aralarında yaklaşık 1.000 sinaps var - bu tür verileri nasıl yorumlarsınız?"
Norman, Neuralink'in teknolojisinin şu anda bu bağlantıların 10.000'e kadarını tespit ettiğini ve bunun akademik çalışmalarda incelenen yüzlerce bağlantıdan büyük bir adım olduğunu söyledi.
Neuralink FDA Onaylı mı?
Evet. Neuralink, 25 Mayıs 2023 tarihinde yaptığı açıklamada, insan içi bir klinik deney için ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nden izin aldığını duyurdu. Şirket henüz deneme için başvuru almayı başlatmadı, ancak bir tweet'te şirketin "yakında bu konuda daha fazla bilgi açıklayacağını" paylaştı.
Neuralink İnsanlar Üzerinde Kullanılıyor mu?
Bir insan hastaya 28 Ocak 2024'te ilk Neuralink implantı uygulandı. Şirketin web sitesine göre, ilk klinik deney "başvuruya açık". Nöral implant daha önce sıçanlar, fareler, maymunlar, koyunlar ve domuzlar üzerinde test edilmişti.
Neuralink için kimler uygundur?
Gelecekteki Neuralink klinik araştırmalarına katılmaya uygun olma koşulları:
- ABD vatandaşı olmak veya ABD'de daimi ikamet ediyor olmak.
- En az 18 yaşında ve kendi eyaletlerinde reşit olmak.
- Kuadripleji, parapleji, görme bozukluğu veya körlük, işitme bozukluğu veya sağırlık ve/veya afazi veya konuşamama.
- Çalışmaya Katılım için rıza gösterebilecek akli yeterlikte olmak.
Neuralink'in riskleri nelerdir?
Neuralink'in potansiyel riskleri şunları içerir:
- Beyin hasarı veya enfeksiyonu
- Kanama, baş ağrısı, mide bulantısı veya nöbetler gibi fiziksel yan etkiler
- Ruh hali değişiklikleri gibi psikolojik yan etkiler
- İmplante edilen malzemelere karşı alerjik reaksiyon
- İmplante edilen iplik ve tellerin beynin diğer bölümlerine yer değiştirmesi
- Siber güvenlik, bilgisayar korsanlığı ve gizlilik açıkları
- Kullanımın bilinmeyen uzun vadeli etkileri
Neuralink gerçekte ne yapar?
Neuralink, elektrik akımları kullanarak beyin aktivitesini izleyebilen ve uyarabilen bir implanttır.
Neuralink, felçli kişilerin beyin aktivitesini kullanarak cihazları uzaktan kontrol etmelerine izin vererek iletişim kurmalarına yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Gelecekte Neuralink, kullanıcının hafızasını ve bilişsel yeteneklerini geliştirmeye, kullanıcının motor, duyusal ve görsel işlevlerini geri kazanmaya ve nörolojik bozuklukları tedavi etmeye yardımcı olabilir.
https://www.youtube.com/watch?v=z7o39CzHgug
https://turkals.blogspot.com/2023/11/beyin-okuma-teknolojisinin-yukselisi.html
https://www.webtekno.com/neuralink-ne-ise-yarar-h140526.html
