Trakeotomi, boyuna, nefes borusunun (Trakea) 2.ve 3. kıkırdak halkaları arasından bir delik açılarak plastik bir kanül yerleştirilip hava yolu açıklığının sürekli olarak sağlandığı bir cerrahi işlemdir. Çok çeşitli durumlarda acil veya planlı olarak uygulanabilen bir yöntemdir. Trakeotomi geçici olarak açılıp kapatılabileceği gibi altta yatan hastalığa göre kalıcı olabilir.
Açılan deliğe “trakeostomi kanulü” yerleştirilerek havayolu açıklığı sağlanır. Bu kanüllerin temizliği önemlidir. Kanülün özelliğine göre değişmekle bereber genellikle 1 ay aralıklarla sağlık personelleri tarafından değiştirilir. Bazı kanüllerde iç içe geçen 2 kanül bulunur. Böylece hasta veya yakını iç kanülü çıkarıp temizledikten sonra tekrar esas kanülün içine yerleştirebilir. Trakeotomili hastalar tek kullanımlık aspirasyon kanülleri ve ev tipi aspiratörler yardımıyla balgamlarını hava yollarından temizleyebilirler ancak çoğu zaman bakımları için bir başkasına ihtiyaç duyarlar.
Trakeotomi, hava yolunu koruyamayan nörolojik hastalıklarda, sürekli mekanik ventilatör desteğine ihtiyaç duyan ileri evre kronik solunum yetmezliğinde, üst hava yollarında tümör, yabancı cisim gibi tıkanıklığa yola açan durumlar ve bunun gibi pek çok nedenle açılabilir.
Yutma fonksiyonları iyi olan hastalar ağızdan yemek yiyebilirler. Kanül, ses tellerinin altına yerleştirildiğinden trakeotomili hastalar konuşamazlar. Ancak uygun olan hastalarda özel kanül veya kapaklar yardımıyla konuşma sağlanabilir.
Trakeotomi açılan hastaların hayata katılabilirliği esas olarak altta yatan hastalığa bağlıdır. Örneğin trakeotomi açılan ileri evre kronik solunum yetmezliği olan KOAH’lı hastalar uzun dönemde daha fazla kendine yetebilen duruma gelebilirler. Trakeotomi açılan her hastada pulmoner rehabilitasyonun büyük önemi vardır.
Trakeotomi genel olarak güvenli bir yöntem olmakla beraber her işlemin olduğu gibi komplikasyonları vardır. Trakeal darlık, kanama, tıkanma, nefes borusu ile yemek borusunun birleşmesi (trakeoösefagial fistül) bunlardan bazılarıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder