MND hipotezi.: Profesör Adriano Chio,
Profesör Ammar Al-Chalabi ve arkadaşlarının önceki araştırmalarda genetik neden
göz önüne alınmadığında, MND'nin gelişmesinin altı aşamalı bir süreç olduğunu
gösterdi. En son çalışmalarında ekip en
yaygın MND oluşturan SOD1, TARDBP ve C9ORF72'nin genlerine
odaklanarak, bu çok adımlı süreçte genetik mutasyonun kaç adımdan sorumlu
olduğunu araştırdı.
MND'nin
çok adımlı hipotezi nedir?
Çok aşamalı hipoteze göre ( LancetNeurology, 2014 ), MND'nin gelişmesine yol açan altı adım
vardır - yani, MND gelişmesine etki eden altı faktör vardır. Bu, MND'nin nedenini anlamaya yönelik büyük bir ilerleme olsa da,
bu aşamalar herhangi bir sırayla ortaya çıkabilir ve potansiyel olarak
bilinmeyen faktörlerin sonsuz bir birleşimi olabilir ve bu da tanınmalarını
inanılmaz derecede zorlaştırır. Ancak, bu faktörlerin bir
kısmının genetik olması gerektiğini bildiğimizden, bilinen bir genetik
mutasyona sahip insanların basamaklarına bakmak, seçimi daraltmamıza ve bazı
diğer faktörleri tanımlamamıza yardımcı olabilir.
Bilinen bir genetik bozukluğa sahip
insanlara bakıldığında, yazarlar bir gen mutasyonunun MND geliştirmeye yönelik altı
adımdan bir veya daha fazlasını açıklayabileceği teoriyi test ettiler. İtalya ve İrlanda Cumhuriyetindeki hasta kayıtlarından alınan
MND'si olan 1.077 kişinin verilerine bakmışlardır. Bunlardan 109 tanesi SOD1
(20), C9ORF72 (74) veya TARDBP (15) geninde tanımlanmış bir mutasyona sahiptir.
Önceden test edilmiş matematiksel modeli
kullanan tüm 1.077 vakaların analizi, altı aşamalı süreci tüm MND biçimlerinde
doğruladı. Ancak her gen ayrı ayrı ele
alındığında, genetik mutasyona sahip olanların sonuçları, olmayanlar için
farklıydı. Her bir genin, her bir genin farklı ve anlamlı
bir miktarda MND geliştirme şansına katkıda bulunduğunu gösteren, her bir gen
için daha az sayıda adımlarla bu zamana rağmen, çok aşamalı bir süreç olduğunu
belirtmişlerdir. Spesifik olarak, adımların
sayısı altı adımdan (genetik mutasyonun olmadığı yerde) TARDBP'de dört
aşamaya, C9orf72'deki üç aşamaya ve SOD1'de iki aşamaya indirgenir .
 |
| Çok aşamalı hipoteze göre, MND geliştirmek için gerekli altı adım TARDBP gen mutasyonu olan kişilerde dörde, C9ORF72'de üç, SOD1'de ise ikiye düşmektedir. |
Öyleyse bulgular neden bu kadar önemli?
Bu bilgilere sahip olmak, çevresel ve
diğer faktörleri nasıl aradığımıza yaklaşımımızı değiştirebilir; SOD1 mutasyonuna sahip kişilerde, hastalığı tetikleyen tek bir
adım daha fazla araştırıldığında, daha çok samanlıkta iğne aramaya benzer.
Dahası, altı iğneyi doğru sırayla ve doğru zamanda bulmanız gerekir.
Bu adımlar , aynı zamanda bireysel çevresel ya da yaşam tarzı faktörleri
(örn., Pestisit maruziyeti, sigara içimi ya da fiziksel aktivite artışı) ya da
bunların her birinin spesifik olabileceği hatalı hücresel süreçlere (örn.
Mitokondriyal disfonksiyon ya da oksidatif stres) neden olan bu faktörlerin
birikimi olabilir. Ancak bu araştırma zor olsa da, MND'nin çok adımlı
hipotezinin genişletilmesiyle çok daha kolay hale getirilmiştir.
http://n.neurology.org/content/neurology/early/2018/07/18/WNL.0000000000005996.full.pdf
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder