Yapay zeka nedir?
Yapay zeka (Artificial Intelligence - AI), bilgisayar programları yardımı ile insan zekasının işlevlerine benzer işlevleri gerçekleştirmeyi hedefleyen bilişim dalına verilen isimdir.
Bu dalda 1950'lerde başlayan çalışmalar günümüze kadar inişli çıkışlı biçimde sürmüş, birçok karara destek sistemi ile çeşitli görüntü ve ses (konuşma) tanıma uygulaması geliştirilmiştir.
Öte yandan, yapay zekadan beklentilerin çok yüksek tutulması, insan zekasının çalışma prensipleri ve mekanizmaları konularındaki bilgilerin yetersizliği ve bilgisayarların güçlerinin sınırlı oluşu, genelde başarıdan çok başarısızlık öyküleri yaşanmasına yol açmıştır.
Yine de yapay zeka teknolojisi ürünleri, finans, tıp ve mühendislik alanlarındaki bazı spesifik konularda başarı ile kullanılmaktadır
Fotoğraf: The Independent
Yapay Zeka teriminin, ilk olarak 1956'da, Makine Benzetimli Zeka isimli konferansta önerildiğini anlatan Atılım Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Baran Uslu, “Toplanan veriden anlamlı bilgiler çıkartabilen ve bu bilgiler ışığında karar verebilen sistemler için, yapay zekaya sahip diyebiliriz” diyor.
Uslu, yapay zekayı oluşturan ana bileşenlerin; makine öğrenmesi, planlama, robotik, konuşma, görme, uzman sistemler ve doğal dil işleme şeklinde yedi sınıfta toplanabileceğini belirtiyor.
Dr. Baran Uslu yapay zekayı oluşturan bu yedi ana bileşeni ise şöyle anlatıyor:
Makine öğrenmesi: öğreticili, öğreticisiz ve derin öğrenme şeklinde;
Konuşma bileşeni: Metinden Konuşma Sentezleme (MKS) ve Konuşmadan Metin Sentezleme (KMS) şeklinde;
Görme: görüntü işleme ve makine görmesi şeklinde;
Doğal dil işleme de: sınıflandırma, makine tercümesi, içerik çıkartma, metin üretme ve soru cevaplama şeklinde alt bileşenlere ayrılabilir.
İnsan beyninin çok gelişmiş bir yapı olup, tüm bu bileşenlere sahip olduğunu vurgulayan Uslu, “Onun yeteneklerini benzetmeye çalışan bu yapılar, uygulandıkları sistemlere bir akıl katmaya çalışmaktadır” diyor.
Uslu, Türkiye'de geliştirilen bir yapay zeka uygulamasına örnek olan SmartEyes isimli sistemi şu sözlerle anlatıyor:
SmartEyes, çevresi ile sadece gözle iletişim kurabilen kişilerin (ALS hastaları, engelliler, boyundan aşağısı felçli olanlar, konuşamayanlar, vb.) göz bebeği hareketlerine göre istek ve ihtiyaçlarını hızlı ve ekonomik bir yolla bildirmelerini sağlamaktadır.
Geliştirilen yüksek teknolojili bu sistemle ayrıca kullanıcıların göz bebeği hareketleriyle bazı çevre birimlerini (TV, lamba, perde, klima ve hasta karyolası) kontrol edebilmeleri de mümkündür.
Kaynak:
