Solunum havasını nemlendirmek

Isıtma ve nemlendirmenin önemi:

Ventilatör ile solunumda hastaya verilecek hava ısıtılıp, nemlendirilmezse;
Sekresyonların tıkaç oluşturması sonucu— Atelektazi
Refleks bronkokonstriksiyona bağlı, solunum sıkıntısında artış
Hava yolu mukozasının nekrozu
Silier epiteliyal fonksiyonlarda bozulma
Hipotermi  gelişir.
   
Bu nedenle nemlendirme, ısıtma ve filtrasyon mutlaka gerçekleştirilmeli.

Önce normalini hatırlayalım:
Solunum yaparken ağız ve burundan nefes alır /veririz. Ortamdaki tozlar ağız -burun-gırtlaktan geçerken filtre edilir. Burundan geçerken de nemlendirilir ve ısıtılır. Dışarıda hava ısısı ne olursa olsun 30 derece civarında ısıtılmış-nemlendirilmiş hava akciğerlere gönderilir. Havadaki toz ve bakteri, virus vs üst solunum yolunda sıvı ortama yapışır, vücut tarafından sümük, balgam olarak dışarı atılır. Ayrıca bölgede mevcut bakteri vs mikroplar bademcik gibi lenf bezelerinde savunma hücreleri tarafından yokedilir.

Trakeostomi yapılan hastalarda üst solunum yolu devre dışı kalır. Bu durumda bu işi yapay olarak yapacak bir çözüm gerekir. Ortamdaki hava ısısı olduğu gibi akciğerlere gönderilirse ısı farkı nedeniyle hasta üşüme hissedebilir. Ayrıca kuru hava, solunum yollarında salgı ve temizlik görevini yapan balgam kurumasına neden olur. Filtre edilmeyen havadaki mikrop ve toz zerreleri akciğere gider. Bunun sonucunda balgam kuruması, mukus tıkaç ve sık enfeksiyon gelişir.

Solunum cihazlarının hava giriş yerinde genellikle toz filtresi bulunur. Bu filtreler sadece belli büyüklükte toz zerrelerini filtre ederler. Bakteri ve virüslerin geçişine engel olamazlar. Ayrıca bu cihaz filtresi zamanla tozdan tıkanır, hava geçişini kapatır. Solunum cihazı toz filtresi ortalama ayda bir kontrol edilmelidir.

Solunum cihazından hastaya giden hortum devresi üzerinde  ısıtıcı nemlendirici bir aksesuar varsa  sadece  bakteri ve virüsleri filtre edecek filtreler kullanılır. Bakteri filtresi solunum cihazının hortum çıkışında kullanılabilir.

Solunum devresinden hastaya giden ortam havasının ısıtılması-nemlendirilmesi için bazı yöntemler vardır.

1- ısıtıcı nemlendirici filtre (hme - Heat moisture exchange) bu filtreler hem Bakteri filtresi hem ısı-nem değişimi için üretilmiştir. Genellikle hasta devresinde Kateter mount (körüklü kısa hortum) öncesinde, yani hastaya yakın tarafa takılır. Nefes verme sırasında filtre ısınır, nefes alırken ısınmış hava hastaya gider. Böylece nefes ısıtılmış olur.

2- ısıtıcılı -nemlendirici aksesuar: Solunum cihazından çıkan hasta hortum devresi ısıtıcı nemlendirici cihaza takılır. nemlendiricinin su haznesine çizgi seviyesine kadar kireçsiz  (distile su)  eklenir.  Solunum cihazından çıkan hortum nemlendiriciye,  nemlendirici cihazdan çıkan hortum hastaya gider. Bu durumda hava zaten ısıtıldığı için ayrıca hme filtre gerekmez. Onun yerine solunum cihazı ile hastaya giden hortum arasına bakteri filtresi takılır.

Kateter mount bir anlamda hareket esnekliği verir. Ayrıca içinde bazen su buharı veya su damlacıkları oluşur bu normaldir. Ancak fazla nem olduğu zaman filtre ıslanabilir, hava geçişini zorlaştırır. Filtre değişimi iyi olur.

Dikkat: Hasta hortum devresi üzerinde tek filtre kullanın. Her filtre hava direnci oluşturur!